การตั้งตนชอบ – กุญแจสู่ความสำเร็จในชีวิต
เรือที่ฝ่าคลื่นอยู่กลางมหาสมุทรจะแล่นถึงฝั่งได้ นายเรือต้องตั้งจุดหมายปลายทางไว้ถูกต้อง
และรู้จักควบคุมหางเสือให้วิ่งไปไม่ผิดทิศทาง เช่นเดียวกับชีวิตมนุษย์ หากต้องการประสบความสำเร็จ
ก็ต้องตั้งตนชอบ
การตั้งตนชอบคืออะไร?
การตั้งตนชอบ หมายถึง การตั้งเป้าหมายชีวิต ทั้งทางโลกและทางธรรมไว้อย่างถูกต้อง
แล้วประคับประคองชีวิตให้ดำเนินไปตามเป้าหมาย ด้วยความระมัดระวัง การตั้งตนชอบเป็นขั้นตอนสำคัญในการสร้างความสุขและความเจริญ
เพราะหากตั้งเป้าหมายชีวิตผิด เช่น ตั้งเป้าหมายจะทำชั่ว ชีวิตย่อมพินาศทั้งต่อตนเองและผู้อื่น
ผู้ที่รักความก้าวหน้าควรเริ่มจากการตั้งเป้าหมายชีวิตที่ถูกต้อง แล้วจึงแสวงหาความรู้ ความสามารถ
เพื่อบรรลุเป้าหมายนั้น
เป้าหมายชีวิตแบ่งออกเป็น 3 ระดับ
- เป้าหมายชีวิตขั้นต้นการตั้งเป้าหมายเพื่อประโยชน์ในชาตินี้ เช่น การสร้างฐานะด้วยอาชีพสุจริต ไม่ผิดกฎหมายและศีลธรรม
เมื่อมีเป้าหมายแล้วควรพากเพียรฝึกฝนจนบรรลุเป้าหมาย“หนูตัวเล็กๆ ยังสู้อุตส่าห์ขุดรูอยู่
นกกระจิบกระจอกยังสู้อุตส่าห์สร้างรัง
เราเกิดมาเป็นคนทั้งทีก็ต้องสร้างฐานะให้ดีให้ได้” - เป้าหมายชีวิตขั้นกลางการตั้งเป้าหมายเพื่อประโยชน์ในชาติหน้า ด้วยการสะสมบุญกุศลควบคู่ไปกับการสร้างฐานะ
เช่น การให้ทาน รักษาศีล และสร้างคุณค่าให้แก่ชีวิต - เป้าหมายชีวิตขั้นสูงสุดการตั้งเป้าหมายเพื่อปราบกิเลสและเข้านิพพาน เพื่อหลุดพ้นจากวัฏสงสารพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นว่า แม้จะมีอุปสรรคมากมาย แต่ด้วยเป้าหมายที่มั่นคง
พระองค์จึงสามารถตรัสรู้และเข้านิพพานได้
วิธีรักษาเป้าหมายชีวิตให้มั่นคง
- มีศรัทธา
- เชื่อในกรรม
- เชื่อในผลของกรรม
- เชื่อว่าสัตว์มีกรรมเป็นของตน
- เชื่อในพระพุทธเจ้า
- มีศีล เช่น รักษาศีล 5
- หมั่นศึกษาหาความรู้ ทั้งทางโลกและทางธรรม
- มีจาคะ
- เสียสละทรัพย์สิ่งของ
- ละความโกรธ
- ฝึกสมาธิเพื่อให้จิตใจมั่นคง ไม่หวั่นไหวต่อสิ่งยั่วยุ
อานิสงส์ของการตั้งตนชอบ
- สามารถพึ่งตนเองได้
- เป็นผู้ไม่ประมาท
- เตรียมพร้อมก่อนตาย
- มีความสวัสดีในทุกที่
- บูชาพระรัตนตรัยอย่างสูงสุด
- เป็นพลเมืองดี
- เป็นแบบอย่างที่ดี
- ป้องกันภัยในอบายภูมิ
- มีคุณค่าของชีวิตอย่างเต็มที่
- ได้รับสมบัติ 3 ประการ: มนุษย์สมบัติ ทิพย์สมบัติ และนิพพานสมบัติ
“มารดาบิดา หรือญาติอื่น ๆ พึงช่วยไม่ได้ แต่จิตที่ตั้งไว้ชอบแล้ว พึงทำเขาให้ประเสริฐกว่าเหตุอื่นได้”
(ขุ. ธ. 25/13/20)
