แสงสว่างและความเป็นพหูสูต
แสงสว่างเป็นสิ่งจำเป็นในการเดินทางไกลฉันใด ความเป็นพหูสูตก็เป็นสิ่งจำเป็นในการบุกเบิกสร้างความเจริญให้แก่ชีวิตฉันนั้น
พหูสูต คือ อะไร ?
พหูสูต หมายถึง ผู้ที่มีความรอบรู้ หรือพูดสั้นๆ ว่า “ฉลาดรู้” ความเป็นผู้ฉลาดรู้ คือผู้ที่รู้จักเลือกเรียนในสิ่งที่ควรรู้ เป็นผู้ที่ได้ศึกษาเล่าเรียนมามาก
ได้ยินได้ฟังได้อ่านมามาก ซึ่งคุณสมบัติเหล่านี้เป็นต้นทางแห่งปัญญา ทำให้เกิดความรู้สำหรับบริหารงานชีวิต และเป็นกุญแจไขไปสู่ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข และทุกสิ่งที่เราปรารถนา
ความแตกต่างระหว่างบัณฑิตกับพหูสูต
บัณฑิต คือผู้ที่มีคุณธรรมประจำใจ มีความประพฤติดีงาม ไม่ว่าจะมีความรู้มากหรือน้อยก็ตาม บัณฑิตจะใช้ความรู้นั้นๆ สร้างประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่นอย่างเต็มที่
เป็นผู้ที่สามารถเอาตัวรอดได้แน่นอน ไม่ตกไปสู่อบายภูมิเป็นอันขาด
พหูสูต คือผู้มีความรู้มาก แต่คุณธรรมความประพฤติยังไม่แน่ว่าจะดี ยังไม่แน่ว่าจะเอาตัวรอดได้ ถ้าใช้ความรู้ที่มีอยู่ไปทำชั่ว เช่น เอาความรู้เคมีไปผลิตเฮโรอีน ก็อาจตกนรกได้
ลักษณะความรู้ที่สมบูรณ์ของพหูสูต
- รู้ลึก: เข้าใจเหตุผลลึกซึ้งถึงที่มา
- รู้รอบ: เข้าใจสิ่งรอบตัวในทุกมิติ
- รู้กว้าง: เข้าใจความเชื่อมโยงระหว่างสิ่งต่างๆ
- รู้ไกล: มองการณ์ไกล เข้าใจผลที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
คุณสมบัติของพหูสูตหรือนักศึกษาที่ดี
- พหุสสุตา: อ่านมาก ฟังมาก
- ธตา: จำได้แม่นยำ
- วจสา ปริจิตา: ท่องได้คล่องปาก
- มนสานุเปกตา: ใส่ใจนึกคิดตรึกตรอง
- ทิฏฐิยา สุปฏิวิทธา: แทงตลอดด้วยปัญญา
ลักษณะผู้ที่เป็นพหูสูตไม่ได้ดี
- คนราคจริต: ขี้โอ่ บ้ายอ
- คนโทสจริต: ขี้โมโห
- คนโมหจริต: ขี้ลืม
- คนขี้ขลาด: ขาดความเชื่อมั่น
- คนหนักในอามิส: บ้าสมบัติ
- คนจับจด: เหยาะแหยะไม่เอาจริง
- นักเลงสุรา: ขาดสติ
- คนที่มีนิสัยเหมือนเด็ก: ชอบสนุกเกินเหตุ
วิธีฝึกตนให้เป็นพหูสูต
- ฉลาดเลือกเรียนแต่สิ่งที่ควร
- ตั้งใจเรียนวิชาที่ตนเลือกแล้วอย่างเต็มความสามารถ
- มีความกระตือรือร้นที่จะศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม
- หาความรู้ทางธรรมควบคู่กับความรู้ทางโลก
- จดจำความรู้และนำไปใช้ได้ทันที
ข้อเตือนใจ
ถ้ามีความรู้ทางโลกอย่างเดียว อาจนำไปใช้ในทางผิดๆ เช่น ใช้ปรมาณูสร้างระเบิดทำลายล้าง เราจึงต้องศึกษาความรู้ทางธรรมควบคู่ด้วย
ความรู้ทางธรรมจะเป็นเสมือนดวงประทีปส่องให้เห็นว่า สิ่งที่กระทำนั้นถูกหรือผิด ควรหรือไม่ควร
อานิสงส์การเป็นพหูสูต
- ทำให้เป็นที่พึ่งของตนเองได้
- ทำให้ได้ความเป็นผู้นำ
- ทำให้กล้าแกร่งในทุกสถาน
- ทำให้บริบูรณ์ด้วยลาภ ยศ สรรเสริญ สุข
- ทำให้ได้รับคำชมเชย
- เป็นปัญญาติดตัวข้ามภพชาติ
- เป็นพื้นฐานของศิลปะและความสามารถอื่นๆ
- ทำให้บรรลุมรรคผลนิพพานได้โดยง่าย
“ถ้าบุคคลมีสุตะมาก ตั้งมั่นอยู่ในศีล
บัณฑิตทั้งหลายย่อมสรรเสริญเขา…”
องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๖/๙
