มงคลชีวิตข้อที่ 20 “สำรวมจากการดื่มน้ำเมา” เป็นหลักธรรมที่เน้นการหลีกเลี่ยงจากสิ่งเสพติดและเครื่องดื่มที่ทำให้ขาดสติ การปฏิบัติตามมงคลข้อนี้ช่วยสร้างชีวิตที่สงบสุขและปลอดภัย ทั้งต่อตนเองและสังคม
ความหมายของการสำรวมจากการดื่มน้ำเมา
การ “สำรวมจากการดื่มน้ำเมา” หมายถึง การงดเว้นจากการบริโภคเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ หรือสารที่ทำให้เกิดอาการมึนเมา รวมถึงสิ่งเสพติดอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อจิตใจและพฤติกรรม การดื่มน้ำเมาถือว่าเป็นการเปิดทางให้เกิดการกระทำผิดทางกาย วาจา และใจ
หลักธรรมสนับสนุนการสำรวมจากการดื่มน้ำเมา
- ศีลข้อที่ 5 (เวรมณี)
- พระพุทธเจ้าทรงกำหนดศีลข้อที่ 5 ไว้ว่า
“สุราเมระยะมัชชปมาทัฏฐานา เวรมณี สิกขาปะทัง สมาทิยามิ”
ซึ่งหมายถึงการงดเว้นจากการดื่มสุราและของมึนเมา เนื่องจากเป็นบ่อเกิดแห่งความประมาท
- พระพุทธเจ้าทรงกำหนดศีลข้อที่ 5 ไว้ว่า
- อริยวินัยและสัมมาวาจา
- การดื่มน้ำเมาทำให้ขาดสติและส่งผลให้เกิดการกระทำผิด เช่น พูดจาไม่เหมาะสม หรือทำร้ายผู้อื่น
- อกุศลกรรมบถ 10
- การดื่มน้ำเมาส่งเสริมให้เกิดอกุศลกรรม เช่น การพูดคำหยาบ การเบียดเบียน และการกระทำที่ขาดความยั้งคิด
- ปัญญา (สัมมาทิฏฐิ)
- การละเว้นน้ำเมาช่วยให้จิตใจสงบและสามารถพัฒนาปัญญาได้ดียิ่งขึ้น
ผลเสียของการดื่มน้ำเมา
- ต่อตนเอง
- ส่งผลต่อสุขภาพกาย เช่น โรคตับ โรคหัวใจ และการเสื่อมสมรรถภาพ
- ทำลายสติปัญญาและความสามารถในการตัดสินใจ
- ต่อครอบครัวและสังคม
- ก่อให้เกิดความขัดแย้งในครอบครัว
- เพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุและอาชญากรรม
- ต่อการพัฒนาจิตวิญญาณ
- ขาดสติและสมาธิ ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติธรรมและเข้าถึงความสงบทางจิตใจได้
ผลดีของการสำรวมจากการดื่มน้ำเมา
- เสริมสร้างสติและสมาธิ
- ช่วยให้จิตใจปลอดโปร่ง มีสมาธิ และพร้อมพัฒนาปัญญา
- เสริมสุขภาพและความสัมพันธ์ในสังคม
- ลดความเสี่ยงของโรคภัยและอุบัติเหตุ
- ส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวและชุมชน
- เป็นตัวอย่างที่ดีแก่ผู้อื่น
- การปฏิบัติธรรมที่ดีจะสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นเห็นคุณค่าของการละเว้นจากน้ำเมา
อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎก
ใน พระไตรปิฎก เล่มที่ 11 (อังคุตตรนิกาย) ได้กล่าวถึงโทษของการดื่มน้ำเมาว่า:
“สุราเมรัยเป็นเหตุแห่งความประมาท ผู้เสพติดย่อมไม่อาจตั้งอยู่ในธรรมอันดีงาม และเป็นเหตุแห่งความเสื่อมในชีวิตทั้งทางโลกและทางธรรม”
สรุป
การสำรวมจากการดื่มน้ำเมาเป็นหลักธรรมสำคัญที่ช่วยส่งเสริมชีวิตให้มีความสุข สงบ และเจริญรุ่งเรืองทั้งทางกาย ใจ และจิตวิญญาณ การปฏิบัติตามมงคลข้อนี้ไม่เพียงแต่ช่วยป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น แต่ยังสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีให้แก่ตนเองและสังคมโดยรวม